انورسادات رئیس جمهور مصر و صاحب اولین پیمان صلح با اسرائیل به دست مخالفات این صلح کشته شد. یاسرعرفات نفر بعدی در صلح با اسرائیل، در اواخر کار حاضر نشد با شرایط اسرائیلی صلح کنار بیاید و از صلح اسرائیلی عقب نشینی کرد. خانه او در رام الله توسط تانکهای اسرائیلی محاصره شد. در جریان این محاصره او بیمار شد و در این بیماری جان خود را از دست داد. تحقیقات متخصصین سویسی نشان داد میزان ماده مسموم پلوتونیوم (که در ترورهای بیولوژیک مورد استفاده قرار می گیرد) در جسم او بیش از حد مجاز است.

· شاه حسین (نفر بعدی در صلح با اسرائیل) در سن ۶۳ سالگی و چندسال پس از توافق صلح وادی عربه درگذشت و نتوانست عواقب واقعی صلح خود با اسرائیل را ببیند اما جانشین او ملک عبدالله ثانی نتیجه این صلح را با گوشت و پوست خود تجربه کرد. معامله قرن و طرح الحاق زمینه تشکیل کشور فلسطین در کرانه باختری را از بین می برد و اردن (برای اسرائیل) تنها وطن جایگزین فلسطینی های آواره است و این تهدیدی جدی برای موجودیت اردن و پادشاهی حاکم بشمار می آید. به همین دلیل اخیرا اردن تهدید کرده است از صلح با اسرائیل خارج می شود. آخرین مقام منطقه که در امر صلح با اسرائیل مشارکت داشت محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین است. اسرائیل از حکومت عباس و جایزه های صلح به او چیزی باقی نگذاشته است. امروزه جان او نیز در خطر است. پس از مخالفت سرسختانه او با معامله قرن و طرح الحاق منابعی رسمی یا نیمه رسمی در اسرائیل خواهان حذف فیزیکی وی شدند.

· برای برخی مقامات منطقه این حقایق تاریخی دور و بعید می نماید و دوران معاصر دوران متفاوتی تصور می شود. اتفاقات چندروز اخیر نشان داد در بر همان پاشنه می چرخد. پریروز وزیر خارجه عمان، یوسف بن علوی، که حدود سی سال وزیر خارجه این کشور بود پس از تماس تلفنی با وزیرخارجه اسرائیل از کار برکنار شد. دیروز نیز سخنگوی وزارت خارجه سودان از صلح با اسرائیل دفاع کرده بود. امروز او نیز از کار برکنار شده است. ظاهرا سرنوشت آنها که دست در دست اسرائیل می گذارند، در منطقه تغییر نکرده است. خدا عاقبت محمد بن زاید را ختم به خیر کند!

*کارشناس مسائل اسرائیل